Locatie machine: einde van de Vlaanderenstraat – Houtkaai
Locatie fabriek: onbekend
Gift: optiek Weytjens
Geplaatst: 1990 // 2020
Over machine en fabriek
Een lintzaag is een zaag met een eindeloos lintvormig zaagblad dat om twee wielen van een lintzaagmachine wordt gespannen. Het onderste wiel wordt zo aangedreven dat het zaaglint van boven naar beneden door de zaagsnede in het werkstuk beweegt.
Deze machine werd gemaakt door het constructiebedrijf Vandenabeele uit Sint-Jans-Molenbeek. Gelijkaardige lintzagen werden ook gemaakt door het Vilvoordse bedrijf van Louis Brenta. Deze machines vonden gretig aftrek in de stad want heel wat bedrijven in Vilvoorde hielden zich bezig met houthandel en –bewerking.
Tijdens het interbellum wordt de stad de tweede belangrijkste haven van het land voor de import van hout. Langs de oevers lagen grote houtloodsen van o.a. Bosquet, De Weert en Rega. Grote havenschepen voerden voortdurend (voornamelijk Russisch) hout aan dat in de Vilvoordse industriële regio werd verhandeld of bewerkt, verzaagd of geïmpregneerd. Een laatste voorbeeld van de vele houtloodsen langs het kanaal is de grote loods van Parmentier.
De lintzaag was eigendom van Antoine Hoedemaekers en stond in de winkel optiek Weytjens op de Grote Markt in de jaren ‘70-’80. Toen de winkel verhuisde, heeft de opticien de lintzaag aan de stad geschonken.
Over de kunst
De machine werd in 2012 geschilderd door de leerlingen van het buitengewoon secundair onderwijs De Vest, naar een ontwerp van de kunstenaars van de Portaelskring. De felle tinten zijn geïnspireerd door de verschillende kleuren die staal bij het opwarmen aanneemt. De machine was echter in slechte staat, en er werd besloten om ze te restaureren. In 2020 ging Belgisch conceptueel kunstenaar Roel Heremans met de lintzaag aan de slag. In de meeste van zijn werken componeert hij geluidsfragmenten die de verbeelding van de bezoekers triggeren om zo meeslepende groepservaringen te creëren. Het resultaat is dat de bezoekers tegelijkertijd acteurs, getuigen, performers en re-enactors worden van mentale en fysieke denk- en bewegingsprocessen, waarbij collectieve performances op individuele reacties stuiten en vice versa. Door mensen op deze manier te activeren, genereert Heremans een simulatie van de hedendaagse wereld waarin de bezoeker, met zijn ervaring, het enige metaforische doek van de kunstenaar blijft.
Eerdere tentoonstellingen van zijn werk omvatten S.M.A.K., Gent (B), Sale Docks, Venice (IT), De Brakke Grond, Amsterdam (NL), STUK, Leuven (BE), Next festival, Lille (FR), Argos, Brussel (BE), WASP, Boekarest (RO), M HKA, Antwerpen (BE), Siemens Sanat Gallery, Istanbul (TR), Les Brigittines, Brussel (BE). Arti et Amicitiae, Amsterdam (NL), Kunstenfestival Watou (BE) en Museum M, Leuven (BE).
Voor stad Vilvoorde creëerde Roel Heremans een nieuw format van kijk- en inbeeldervaringen rond de rode lintzaag. Hij onderzocht de houtindustrie in Vilvoorde rond het interbellum en stelt zich samen met de kijker vragen rond de noodzaak om iets achter te laten, het wisselen van politieke situaties, de transformatie van denkprocessen, de opkomst van algoritmes en de rituele kwaliteiten van het aanraken van sculpturen.
De drie video’s zijn rond de lintzaag te vinden via QR-codes en behandelen de noties van import, bewerking en export.
Met de voor- en achtercamera van zijn smartphone zichtbaar,
nodigt hij je uit om via jouw smartphone
te zien wat hij ziet, mee te doen wat hij deed, om zo in te beelden wat ooit was
en mogelijk samen iets neer te zetten in de tijd.
